isparta-iyas-marketisparta-oto-ekspertiz
Isparta'da geçmişte meydana gelen depremlerin tarihi
ISPARTA 0
ISPARTA DÜĞÜN SALONLARIisparta-oto-ekspertiz-raporuISPARTA-TENTE-BRANDA
ISPARTA TARİHİNDE DEPREMLER (19. YÜZYILIN İKİNCİ YARISI)

6 Mayıs 1858 Isparta Depremi Deprem, akşam ezanından üç saat on beş dakika sonra şiddetli bir şekilde meydana gelmiştir. Bir dakika kadar süren deprem, hasara yol açmamıştır (Ceride-i Havâdis, 863: 14 R 1274). 6 Eylül

1861 Isparta Depremi Deprem, gece vakti, alaturka saat 8.00 sularında yaşanmış ve ardından bir defa artçı şoku meydana gelmiştir. Deprem hasara yol açmasa da, oldukça şiddetli derecede yaşanmasından dolayı Isparta halkını büyük korku ve endişeye sevk etmiştir (Ceride-i Havâdis, 1059: 24 RA 1278).

Ocak 1863 Yalvaç Depremi Konya’da hafif derecede hissedilen bu deprem, Hamit (Isparta) sancağına bağlı Yalvaç kazasında “şiddetlice” yaşanmıştır. Depremin şiddeti ve birbirini müteakip artçı şoklarının yaşanması nedeniyle korkan Yalvaç halkı, evlerini terk ederek açık alanlara çıkmıştır. Depremler her iki yerleşim biriminde de hasara yol açmamıştır. ,,

27 Ağustos 1868 Isparta Depremi Perşembe günü, alaturka saat 5.00 sularında Isparta’da yaşanan bu deprem, arşiv belgesindeki ifadeyle “biraz şiddetlice” gerçekleşmiş ancak herhangi bir hasara yol açmamıştır. Ana depremden yarım saat kadar önce daha az şiddetli bir öncü şok yaşanmıştır (BOA, A.MKT.MHM., 420/87, 04 C 1285).

4-5 Eylül 1868 Isparta Depremi Isparta’da iki defa yaşanan depremlerden birincisi 4 Eylül Perşembe gecesi alaturka saatle 4.30’da (23.31), ikincisi ise alaturka saat 8.00’de (5 Eylül Cuma gecesi saat 03.31’de) meydana gelmiştir. İki deprem de hasara yol açmamıştır (BOA, A.MKT.MHM., 422/22, 12 C 1285). 7

7 Ocak 1874 Isparta Depremi Deprem, Isparta’da gece yarısı çok şiddetli derecede yaşanmışsa da hasara yol açmamıştır. Aynı deprem Burdur’da hafif şiddetli derecede hissedilmiştir (The Levant Herald, Vol III, 4: 28 Ocak 1874).

1 Mayıs 1875 Isparta Depremi Deprem, akşam ezanından iki saat kadar sonra şiddetli derecede meydana gelmişse de hasara yol açmamıştır. Dört saniye süren depremin sabaha kadar üç defa artçı şoku yaşanmıştır (Basiret, 1528-1535: 13-21 R 1292).

Mayıs 1875 Isparta Depremi Basiret gazetesi, 29 Mayıs 1875 tarihli nüshasında Isparta’da şiddetli bir deprem meydana geldiğinden bahsetmişse de kesin tarihini vermemiştir. İki saniye süren ve hasara yol açmayan bu depremin sabaha kadar artçı şokları yaşanmıştır (Basiret, 1540: 23 R 1292).

11 Aralık 1883 Keçiborlu Depremi Hamit (Isparta) livasına bağlı Keçiborlu nahiyesinde etkili olan bu deprem, Salı gecesi alaturka saat 00:30’da yani akşam ezanından yarım saat sonra meydana gelmiştir. Depremde nahiyede bulunan Vakıf Han’ın sağ tarafı tamamen yıkılmış ve bu binanın enkazı altında kalan Hüseyin b. Osman isimli bir kişi hayatını kaybederken, 2 deve telef olmuştur. Bunun dışında herhangi bir hasar meydana gelmediği kayıtlara geçmiştir (BOA,Y.PRK.DH., 1/64, 12 S 1301).

12 Kasım 1885 Isparta Depremi Bu deprem şiddetli derecede kendisini hissettirmesine rağmen hasara yol açmamıştır (Tarik, sayı 593, 10 S 1303).

30 Eylül 1887 Isparta Depremi Konya Valisi Memduh Bey’in verdiği bilgilere göre, deprem alaturka saat 4.05’te şiddetli bir şekilde meydana gelmiş ve uzun bir süre devam etmiştir. Bu depremden 11 dakika sonra bir artçı şok yaşanmıştır. Deprem Isparta’nın yanı sıra saat 4.12’de Burdur’da da yaşanmış ve burada otuz saniye kadar sürmüştür. Yaşanan depremler hasara yol açmamıştır (BOA., Y.A.HUS., 207/30, 14 M 1305). Aslında bu depremler, aynı gün alaturka saat 04.00’te Uşak kazasına bağlı Banaz nahiyesi merkezli yaşanan ve bu civarda büyük hasara yol açan çok şiddetli bir depremin uzantılarıdır (Tarîk, 1272: 23 M 1305; BOA, Y.A.HUS, 207/83, 7 S 1305; Satılmış 2016: 79-98). 17 Ocak 1889 Isparta Depremi Depremin Yol Açtığı Hasar ve Zâyiat: Deprem 16 Ocak’ı 17 Ocak’a bağlayan gece, alaturka saat 9.30’da yaşanmış ve 5 saniye kadar sürmüştür. Arşiv belgesinde geçen “zelzeleden evvel bir sadâ-yı müdhiş işitilip uykuda olanlar havlulara çıkmış” ifadesinden ana deprem öncesinde bir öncü sarsıntının yaşandığı ve bu depreme eşlik eden gürültü sebebiyle halkın büyük bir korku ve endişe içerisinde uyanarak evlerinin dışına çıktığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda, öncü sarsıntının, çok sayıda evin yıkılmasına rağmen can kayıplarının asgari miktarda kalmasını sağladığı söylenebilir. Başka bir belgede ise Isparta halkını gece vakti uykuda yakalayan depremin şehrin güneybatısından esen bir fırtına sırasında, “top patlarcasına müthiş bir ses eşliğinde meydana geldiği” ifade edilmiştir (BOA, Y.PRK.UM., 13/112, 16 CA 1306; Y.MTV., 37/36, 22 CA 1306). 17 Ocak depreminin geniş bir sahada hissedildiği görülmektedir. Öyle ki aynı saatte Bodrum ve çevresinde de şiddetli derecede bir deprem yaşanmış ve bu nedenle halk dağlara kaçmıştır (The Levant Herald, Vol IX, sayı 6, 10 Şubat 1889). 17 Ocak depreminin artçı şokları da meydana gelmiştir. Ana depremin yaşandığı gün, gündüz saat 8.00’e kadar hafif ve şiddetli yedi defa artçı şok yaşanırken, 17 Ocak gecesinde üç, 18 Ocak gündüzünde iki, gecesinde ise bir defa artçı şok yaşanmıştır. Hafif şiddetli gerçekleşen bu artçı şokların hiç birisi hasara yol açmamıştır. Isparta Mutasarrıfı Saadettin Bey’in1 verdiği bilgilere göre depremin arkası, 4 Şubat 1889 tarihi itibariyle kesilmiştir (BOA,Y.PRK.UM., 13/112, 16 CA 1306; Y.PRK.UM., 14/2, 4 C 1306). Bu afetin hemen akabinde Isparta’dan Konya Valiliğine gönderilen ilk bilgilerde depremin yol açtığı zararın çok büyük olmadığı belirtilmişti (The Levant Herald, Vol 9, sayı 5, 3 Şubat 1889). Ancak gün ışığıyla birlikte depremin verdiği gerçek zarar anlaşılmış, meydana gelen hasarın çok daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır. Öyle ki bu şiddetli deprem, Isparta şehir merkezinde Hacı Elfı (Pirimehmet) ve Şeyh (Kutlubey) mahallelerindeki evlerin tamamının yıkılmasına yol açarken, Sülübey, Emre, Tekye (Hızırbey), Cami-i Atik (Kutlubey) ve Yaylazade (Yayla) mahallelerindeki evlerin ise kısmen harap olmasıyla sonuçlanmıştır (Böcüzâde Süleyman Sami 2012: 625-626). Hacı Elfi, Şeyh, Hacı Atik, Yaylazade mahalleleri ile Deregümü köyünde deprem nedeniyle 2 kişi hayatını kaybetmiş, 2kişi yaralanmış2, 252 bina tamamen ya da kısmen harap olarak, içinde oturulamaz hale gelmiştir.

88301405-3341607175891079-1084144638517837824-n
Yorumlar0
Onay Bekleyenler0
Dikkat! Yazılan yorumlar hiçbir şekilde sitenin görüş ve düşüncelerini yansıtmamaktadır. Yorumlar, yazan kişiyi bağlayıcı niteliktedir.