Karacaören Barajının Antalya’ya içme suyu kaynağı olarak verilmesinin ardından yapılacak düzenlemeler ve su havzasındaki yaptırımlar Karacaören ve çevresini kelimenin tam anlamı ile kararmış terk edilmiş bir viraneye dönüştürebilir. Yöre halkı da karaca bir örende yaşamaya mahkum edilmiş olacak.
Çözüm belli Karacaören nasıl kurtulur?
Karacaören Baraj gölüne ilişkin çok şey yazılıp çiziliyor ve kurumlar arası ilişkilerle çözüm yolları aranıyor. Henüz çözüm yoluna ilişkin olumlu bir yaklaşım görülmese de çözümün şifreleri Türkiye’de Fırat gibi bazı nehirler üzerinde de uygulanan ayrı değerlendirmeden geçiyor. Kacaören 1 ve Karacaören 2 barajları ayrı su kaynakları olarak değerlendirilerek yaşanacak olumsuzlukların önüne geçilebilir.
Isparta’da gündemin ilk sırasında yer alan Karacaören Barajından Antalya’ya içme suyu verilmesi ve yaşanacak olumsuzluklar konusunda Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Menderes Türel ile yapılan görüşmeden beklenen sonuç alınamadı. Konunun taraflarından olan balıkçılar, Isparta’daki çeşitli kurumların yöneticileri hep kendi taraflarından bakarak çözüm üretmeye çalışsa da, yörede ve su havzasının kapsadığı alanda yaşayan yöre halkının fikri alınmıyor. Soruna sadece Dereboğazı duble yolu, artıma tesisi, balık üretimi gibi maddeler üzerinden bakılarak Karacaören barajları çevresindeki köylerden Aksu ve Sütçüler ilçelerine kadar uzanan bir bölgede yaşayan halkın görmezden gelindiğini gösteriyor. Sorunun çözümü ağaca değil ormana bakmaktan geçiyor. Oysa 9 ay önce gazetemizde dile getirilen Karacaören 1-2 barajlarının ayrı değerlendirilmesi sorunun çözümüne ilişkin önemli örnekler içeriyor.
TÜM HAVZAYI ETKİLEYECEK YAPTIRILAR VAR
Çözüm arayışlarının çıkmaza girdiği Karacaören sorunu ile ilgili gazetimiz 9 ay önce gündeme getirdiği önerileri ilgilerin dikkatini çekmek açısından yeniden yayınlıyoruz. Şuana kadar ortaya atılmayan tek çözüm ise Fırat nehri üzerindeki barajlara uygulandığı gibi Karacaören 1 ve Karacaören 2’nin ayrı ayrı değerlendirilmesi.
Karacaören Baraj gölünden Antalya’ya içme suyu verilmeye başlanması ile birlikte Isparta’dan başlayarak su havzasına etki eden Isparta ve Burdur’un tüm yerleşim birimlerine ciddi yaptırımlar uygulanabilecek. Karacaören için belirlenecek Özel Hükümler nedeniyle ekonomik anlamda para cezaları kesilebilecek. Büyükşehir mevzuatına göre bunlar mümkün. İstanbul Elmadağ Barajından su almadan önce çok sayıda yerleşim yerini boşalttırmıştı.
Isparta ve Burdur’a uygulanacak yaptırımları ortadan kaldırmak mümkün değil, fakat hem Antalya’ya temiz su vermek hem de yaptırımları hafifletmenin bir yolu var görünüyor. Karacaören 2 barajından su alacak Antalya için ağır yaptırımların Karacaören 2’de uygulanması temiz su sorununu çözdüğü gibi Karacaören 1 için daha hafif yaptırımlar ile Isparta ve Burdur’un göreceği zararda azaltılabilir.
ÇÖZÜMSÜZ DEĞİL
Karacaören Barajında Antalya’ya içme suyu verilmesi yönünde ki çalışmalar hızlandı. Dereboğazı yolu kenarında dev borularla yapılan çalışmanın iki yıl içinde tamamlanacağı ve Karacaören barajından Antalya’ya içme suyu verileceği belirtiliyor.
Antalya’ya Karacaören’den içme suyu verilmesi ile birlikte Isparta’nın atık su için arıtmasını geliştirmesi, Karacaören su havzası çevresinde tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin engellenmesi, baraj gölünde balıkçılık faaliyetlerinin yasaklanması gibi çok sayıda yaptırım Özel Hüküm belirlenerek uygulanabilecek. Isparta ve Burdur’a uygulanacak yaptırımlarla ilgili önlem alınması zorunlu. Gelinen durum itibari ile Karacaöran’in Antalya’ya içme suyu kaynağı olarak belirlenmesi kararından geri dönülmesi mümkün görünmüyor. Fakat yaptırımların daraltılabileceği bir çözüm var.
KARACAÖREN 1 VE 2 AYRI DEĞERLENDİRİLMELİ
Antalya içme suyunu Karacaören 2 Barajından alacak. Isparta ve Burdur’daki ilgililer bilimsel destek alarak bu noktada Karacaören 1 barajının ayrı değerlendirilmesini sağlayabilir. Bu noktada çalışma yürütülmesi halinde Karacaören 2 havzasında belirlenecek Özel Hükümler ve yaptırımlar ile Karacaören 1 havzasında belirlenecek yaptırımların farklı olabileceği belirtiliyor. Karacaören 1 Barajı ile Karacaören 2 barajındaki kirlilik oranlarının tespiti bu noktada önemli dayanak. Zira Karacaören 1 barajının giriş ve çıkış noktalarından alınacak su verilerinin farklı olduğu, Karacaören 1 Barajının geniş bir alana yayılması ve suyun uzun süre beklemesi nedeniyle doğal bir çökelti ve arıtma havuzu vazifesi gördüğü ifade ediyor.
HAVZA FARKLILIĞI SORUNLARI AZALTIR
Yapılacak araştırma ve çıkarılacak bilimsel raporlar ile arıtma tesisleri kurularak Karacaören 1 Barajı üzerinde balıkçılık faaliyetlerinin devam edebilmesi mümkün. Karacaören 1 barajında kurulmuş çok sayıda balık çiftliği var. Havza çevresinde kurulu bulunan köyleri de etkileyebileceği belirtilen düzenleme Özel Hükümlerle boşaltılması bile gündeme gelebilecek yerleşim yerlerini de kurtarabilir. Büyükşehir mevzuatına göre belediye su havzasını koruyacak düzenlemeler yapma yetkisine sahip hal böyle olunca Karacaören Barajlarının bir bütün halinde içme suyu kaynağı olarak değerlendirilmesi halinde Antalya Büyükşehir Belediyesi Sav Deresi aracılığıyla Isparta Kentsel Atık Su Arıtma Tesisi Deşarjı, deri ve mermer işletmelerinin atık sularının baraja ulaştığı gerekçesi ile ciddi para cezaları kesebiliyor. Havza etrafında bulunan yerleşim yerlerinin boşaltılması yönünde karar alabiliyor. Bunun en önemli örneğinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından içme suyu havzasında yer alan Elmadağ Barajı etrafındaki yerleşim yerlerini boşalttırması gösteriliyor.
YETKİLİLERE ÇAĞRI
Aslında Karacaören 1 ve 2 barajlarının ayrı değerlendirilmesi talebinin önemli bir örneği var. Şanlıurfa’nın içme suyu kaynağı olarak değerlendirilen Atatürk Barajında su kirliliği kontrol yönetmeliği en ağır biçimi ile uygulanırken aynı su kaynağı olan Fırat nehrinin üst tarafında kurulu olan Keban Barajında aynı yönetmelik hükümleri uygulanmıyor. Bu noktada Ispartalı yetkililere önemli görevler düşüyor. Karacaören 1 ve 2 barajlarının giriş ve çıkışmalarında su numuneleri alarak su kirliliği raporları çıkartılmalı ve bağımsız kurumlar tarafından hazırlanacak raporlar ile DSİ Genel Müdürlüğü nezdinde girişimlerde bulunarak mağduriyet engellenmeli.
YAPTIRIMLAR YOLDA
Peki bu güne nasıl gelindi? ve önlem alınmazsa ne olur? İşte cevap; 2009 seçimlerinden sonra Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Akaydın’ın talebi ile Oymapınar barajı yerine Karacaören barajından içme suyu alınmak istenmesine Isparta’da dönemin valisi Ali Haydar Öner ve İl Genel Meclisi olur vermişti. Karacaören Barajının Antalya’ya içme suyu kaynağı olarak verilmesinin ardından başlayan tartışmalarda Isparta ve Burdur’un bu nedenle ciddi zarar görecek olmasına rağmen kararda bir değişiklik olmadı. Su borularının döşenmesinin Karacaören’i deri organize sanayi bölgesi ve diğer atık suların tahliye kanalı olarak kullanan Isparta’dan arıtma tesisleri kurması, bölgede balık çiftliklerinin ve Karacaöreni besleyen su kaynakları etrafında tarım hayvancılık faaliyetlerinin engellenmesi, bazı yerleşim yerlerinin boşatılması gibi bir takım yaptırımlarında geleceği belirtiliyor.
