TARİHİ: İlçemizde bulunan höyükler, yazılı ve resimli taşlar İlçemizin tarihinin ilk çağlara kadar uzandığını göstermektedir. Etiler, Frigler, Lidyalılar, Makedonyalılar ve Romalıların da yöremizde medeniyet kurdukları kalıntılardan anlaşılmaktadır. III. Kılıçarslan devrinde Miladi 1203 yılında Türk yurdu haline getirilen ve o dönemde adı “Karaağaç” olan ilçemiz, Denizli yöresi Kütahya Eyaletine bağlıyken, şimdiki Acıpayam”ın “Garbikaraağaç” olarak anılmasından dolayı, İlçemize Hamitoğulları döneminde “Şarkîkaraağaç” adı verilmiştir. Şarkîkaraağaç, Yalvaç Karaağaç’ı olarak Yalvaç kazasına bağlı bir nahiye iken 1863 yılında İlçe olmuş, 1878 yılında Isparta Vilayetine bağlanmıştır. İlçe statüsü Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. İlçemizde I ve II Karaçayır Höyüğü, Nurda Höyüğü, Örenköy, Beyköy, Ördekçi, Armutlu, Yeniköy, Kıyakdede, Arak, Karayaka ve Çavundur Höyüğü bulunmaktadır. Höyükler eski Tunç dönemi özelliği göstermektedir.
COĞRAFİ YAPISI: Şarkîkaraağaç deniz seviyesinden 1180 metre yüksekliktedir ve yüzölçümü 123.200 hektardır. İlçemiz Akdeniz Bölgesinde bulunmakta ise de, iklim özelliği olarak daha çok karasal iklim özelliği hüküm sürmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçmektedir
Yıllık ortalama yağış 454,3 mm, Yıllık ortalama sıcaklık 10,7 °C, Maksimum sıcaklık 38,8 °C, Minimum sıcaklık -21,4 °C, Ortalama bağıl nem % 58, Ortalama dolulu günler sayısı 1,9, Ortalama fırtınalı günler sayısı 3,5, Ortalama kuvvetli rüzgârlı günler sayısı 3,5.
NÜFUS DURUMU:
31.12.2012 tarihi itibari ile son nüfus durumları; ilçe merkezi 9747, beldeler 6618, köyler 10.283 olmak üzere toplam 26.648’dir. Bu dağılıma göre nüfusun % 37’si ilçe merkezinde, % 25’i beldelerde, % 38’i ise köylerde yaşamaktadır.
KÖY / BELDELER: Arak, Köprü, Armutlu, Muratbağı, Aslandoğmuş, Ördekçi, Aşağıdinek, Örenköy, Başdeğirmen, Salur, Belceğiz, Sarıkaya, Beyköy, Yakaemir, Çaltı, Yassıbel, Çavundur, Yenicekale, Çeltek, Yeniköy, Fakılar, Yukarıdinek, Gedikli, Çarıksaraylar Belediyesi, Karayaka, Çiçekpınar Belediyesi, Kıyakdede, Göksöğüt Belediyesi.
İDARİ DURUM ve ALT YAPI: İlçemiz Isparta- Konya karayolu üzerinde bulunmaktadır. Isparta iline 120 km, Konya İline 145 km mesafede olup her mevsim ulaşım mümkündür. 3 belde ve 25 köyün ilçe ile bağlantı yolları asfalt olup, ulaşımda ciddi sıkıntı yoktur
İlçe merkezinde imar planına göre içme suyu % 100 oranında tamamlanmış, kanalizasyon şebekesinin ise % 90’ı bitirilmiştir. Çarıksaraylar Beldesinde içme suyu şebekesinin tamamı, kanalizasyon şebekesinin ise % 80’i bitirilmiştir. Çiçekpınar Beldesinde içme suyu şebekesi bitirilmiş, kanalizasyon şebekesinin % 52’ si tamamlanmıştır. Göksöğüt Beldesinde içme suyu şebekesi tamamlanmış olup kanalizasyon şebekesi % 95 seviyesindedir.
SOSYAL DURUMU: İlçe merkezine 5 km mesafedeki 631 hektarlık alana yayılmış bulunan Kızıldağ Milli Parkı, saf sedir ağaçları ile kaplı ormanı ile görülmeye değerdir. İlk olarak 1969 yılında tescil olunan ve 1993 yılında bugünkü sınırları ile Milli Park olarak ilan edilen Kızıldağ, kamp alanları ve bungalov evleri ile ilçemizin önemli turizm alanıdır. Kızıldağ, Beyşehir Gölü ve Pınar gözü mesire alanları olarak cazip düzeydedir.
EĞİTİM VE KÜLTÜR DURUMU: İlçede Cumhuriyet öncesi dönemde 8 medrese ve 436 öğrencinin olduğu bilinmektedir. Bu medreselerin en meşhuru III. Selim zamanında yaşamış olan, Rüştü Efendinin ders okuttuğu Koca Rüştü Medresesi ve Hacı Emin Efendi Medresesidir. Halk Eğitim Merkezi ve Akşam Sanat Okulu, Süleyman Demirel Üniversitesine bağlı Meslek Yüksek Okulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İlçe Merkezi, Çarıksaraylar Beldesi, Çiçekpınar Beldesi ve Göksöğüt Beldesinde birer Halk Kütüphanesi bulunmaktadır. İlçemiz merkezinde bulunan Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna bağlı 150 öğrenci kapasiteli bir adet Yurt mevcuttur.
İLÇEMİZDE SOSYAL, KÜLTÜREL VE SPORTİF FAALİYETLER
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı İlçe Merkezi, Çarıksaraylar, Çiçekpınar ve Göksöğüt Beldelerinde birer Halk Kütüphanesi bulunmaktadır. İlçe Halk Kütüphanesine gönderilen ödenekle tadilat ve onarım yapılarak, Şubat 2011 yılında yeni haliyle hizmet vermeye başlaması sağlanmıştır.
İlçemizde 04.01.1989 tarihinde faaliyete geçmiş Mehmet Akif ERSOY Stadyumu mevcuttur. Stadyum, 70x105 ebadında çim yüzeyli,1000 seyirci kapasiteli portatif tribünü bulunan, çevresi ihata duvarı ile çevrili olup, amatör futbol müsabakalar oynanmaktadır. Bunlara ilaveten çeşitli zamanlarda kesintiye uğramakla birlikte 1967 yılından beri ilçe merkezinde Geleneksel Helva Bayramı Şenlikleri yapılmaktadır.
EKONOMİK DURUMUMUZ: İlçemizin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçe toprak ve iklim yapısı itibariyle hububat, baklagiller, sanayi bitkileri ve yem bitkilerinin tarımının yapılmasına elverişlidir. Kuru tarım yapılan alanların Şarkîkaraağaç Sulama Projesinin tamamlanan kısımları ile sulamaya açılması sonucu sulu tarım alanları genişlemiş, böylece yeni meyve bahçeleri tesis edilmeye başlamış, geleneksel ürün olan hububattan sanayi (Şeker pancarı) ve yem bitkilerine (yonca) ve meyveciliğe geçiş başlamıştır.
İlçemizde 31,294 ha. arazi tarıma elverişli olup, bu alanın 25.154 ha.’lık kısmı sulanabilir, 6,140 ha.’lık kısmı ise sulanamayan arazi durumundadır.
İlçemizde Faaliyet Gösteren Kooperatiflerimiz: Tarımsal Kalkınma Kooperatifi (17 Adet), Sulama Kooperatifi (6 Adet), Su Ürünleri Kooperatifi (1 Adet), Tarımsal Üretici Birliği (Süt Üreticileri Birliği)
(1 Adet), Damızlık Sığır Yetiştiriciliği Birliği (1 Adet) olmak üzere toplamda 26 Adet kooperatifimiz vardır. Ayrıca ilçemizde 1 adet 5.000 ton kapasiteli soğuk hava deposu mevcut olup, 3200 ton elma muhafaza edilmektedir.
İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne Yem Bitkileri Desteklemeleri için başvuru yapan çiftçi sayısı 401, Sertifikalı Tohum Desteğine başvuru yapan çiftçi sayısı 131, Sertifikalı Fidan Desteğine başvuru yapan çiftçi sayısı 13 kişi olup, hububat baklagil desteklemesine halen devam edilmektedir.
HAYVANCILIK DURUMUMUZ: İlçe ekonomisinde tarımın yanında hayvancılığında önemli bir yeri vardır. Son yıllarda mera hayvancılığı azalarak ahır hayvancılığında artış olmuş süt inekçiliği oldukça yaygınlaşmıştır. İlçemizdeki kayıtlı hayvan varlığı: Büyük baş hayvan sayısı: 33.914, Küçükbaş hayvan sayısı: 39.869, Kanatlı: 22.250, Tek Tırnaklı: 779, Kedi ve köpek sayısı: 3.675’dir. İlçemize gelen gezginci arıcı sayısı 17 olup, mutat olarak kontrolleri yapılmaktadır.
SANAYİİ DURUMUMUZ: İlçenizdeki bir madencilik şirketi tarafından çıkarılan ve öğütülen barit madeni, yıllık 130.000 ton kapasite ile yurt dışına ihraç edilmektedir. Yapılan ihracatın % 90’ı petrol arama sondajında, % 10’u boya ve balata sektöründe kullanılmaktadır. İlçemizde, Şarkîkaraağaç ile özdeşleşmiş bulunan aile tipi helva imalatı yapılmaktadır. Bunlardan başka ayrıca gelişmiş bir sanayi kolu yoktur.
