TARİHÇE
Sandıklı’nın şifalı sularının tarihin en eski devirlerinden beri dertlere deva olduğu bilinmektedir. Frig ‘ lerden bu yana şifa dağıtan kaplıca çamur banyolarıyla ün yapmıştır.
➢ İlk Hristiyanlık devrinde Hieropolis (Koçhisar), Başpiskoposu Sen Mişel hastaları kaplıcada tedavi ederek mucize göstermiş, bundan dolayı Hiepolis “mukaddes şehir” sayılmıştır.
➢ Frigya arazisi içinde bulunan Sandıklı o devirde Pentapolis olarak bilinmektedir. Hazreti İsa’nın on iki havarisinden biri olan Paulus’da bu yörede piskoposluk yapmıştır.
➢ Yahudiliğin tarihçesini anlatan Talmud’un 315. sayfasında Frikler devrinde bu yörenin şarap ve hamamlarının meşhur olduğu bildirilmektedir.
➢ Frigler döneminde ve sonrasında kaplıcalara Frigya Salutaris (Şifalı Frigya) denilmişti.
➢ Latince dertlerden kurtulma anlamına gelen “Salut” sözcüğü yerine, bugün “Allah korusun”, “Şifa versin”, anlamına gelen “HÜDAİ” kullanılmaktadır.
➢ Hıristiyanlık tarihi açısından büyük öneme sahip olan ve “Hristiyanlık Devri Yazıtlarının Kraliçesi ” olarak adlandırılan kitabenin Sandıklı’da bulunarak 1892 yılında o zamanın padişahı olan Sultan II. Abdulhamit’in izni ile Vatikan’a hediye edildiği ortaya çıkmıştır. Vatikan’a gönderilen bu kitabe Aziz Aberkios’un mezarının da Sandıklı’da olduğunun göstergesidir.
➢ Sandıklı Belediye başkanı Mustafa ÇÖL’ ünde katkılarıyla Sandıklı Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı ve Sandıklı Kültür Varlıkları Yaşatma ve Koruma Derneği ortaklaşa olarak Hüdai kaplıcaları bölgesinde bulunup Vatikan müzesine gönderilen Aziz Abercius’a ait tarihi kitabeyi yapılan bir proje ile yerinde sergilenmesi ve yine ilçede 1600 yıl önce yazılan Vita Abercil isimli kitabın Türkçeye çevrilmesi nihayetinde Hüdai Kaplıcasının 2000 yıllık tarihinin somut belgelerle ortaya çıkarılması için Zafer Kalkınma Ajansı proje çalışması yapılmıştır.
➢ Proje kapsamında yapılan ön incelemede; Kaplıca Dümbüldek tepesi mevkiinde sıcak suların doğal yollardan çıktığı yerler ve buradan çıkan suların biriktirildiği, dağıtımlarında kullanılan taşlar ve oyulmuş havuzlar tespit edildi.Bu mevkide kuyu benzeri bir yerden köpürerek fokurdular yaparak suların kaynadığından ‘’Dümbüldek’’ ismi verildiği öğrenilmiş oldu. Hüdai kaplıcası yakınlarında bulunan Hieropolis şehrinde yaşayan Aziz Abercius’un, hayatını anlatan ve ilçe’de 1600 yıl önce yazılan Vita Abercil isimli bu kitabın, kaplıca tarihine ışık tutması bekleniyor. Bu kitapta yazdığına göre Roma İmparatoru Marcus Aurellius’un 16 yaşındaki kızları Lucilla hasta olur, kızının tedavisi için iki adamını Sandıklıya gönderir, Aziz Abercius’u Romaya davet eder, bu davet üzerine Roma’ya giderek Lucilla’yı Aziz Abercius tedavi eder. Roma imparatorun annesi Faustina Abercius’un bu iyiliğine karşılık Hüdai kaplıcalarına bir mimar gönderip hamam yaptırır. Bu gün için bu hamam ve eski kaplıca yerinde olmayıp, arkeolojik araştırmalarla bu eserlere ulaşılmasına çalışılacaktır. Yine Hüdai kaplıcalarında bulunup Vatikan’da sergilenen ve İstanbul Arkeoloji müzesindeki kitabelerin ilçeye bu proje ile kazandırılması, arkeolojik çalışmalarla desteklenmesiyle ilçenin yurt dışı turizmine de açılması hedeflenmektedir.
Afyonkarahisar ili Sandıklı Belediyesi Hüdai Kaplıcaları Sandıklı ilçesine yaklaşık 8 Km. mesafede, Afyonkarahisar – Antalya karayolu 3 ncü Km. sinden sonra güney batı yönündedir.
Kaplıca 324 adet muhtelif apart ile Kür Merkezi, Doğal Saunalar, Kardelen Çamur Banyoları, umumi ve saatlik havuzlardan oluşan termal tatil köyüdür. ( 283 adet apart, 6 adet villa ve 35 banyosuz oda)
Toplam 1034 yatak kapasitesi mevcuttur. ( 788 yatak + 246 kanepe=1034 kişi konaklayabilmektedir. )
Termal su 40-60 Metre mesafede yer altından takriben 72 derece sıcaklıkta çıkarılmaktadır.
Çamur Banyoları; Termal su ile özel olarak hazırlanan yöre toprağının karıştırılması sonucunda elde edilen 40-45 derece sıcaklıktaki şifalı çamurla yapılır.
1034 yatak kapasiteli bulunmakta, kadın erkek ayrı olmak üzere Kardelen Çamur Banyoları, Kür Merkezi (Su Banyosu, Çamur Banyosu, Türk Hamamı), Açık ve Kapalı Yüzme Havuzları, Kükürtlü havuzlar, çeşitli Termal sular, 24 adet saatlik orkide aile banyoları, marketler, turistik eşya reyonları, berber, Kahvehane, fırın ve Restoran, Yürüyüş Parkurları ve masaj ile hizmet vermekte olup, Yeşil alanlar, piknik ve mesire alanları, dinlenmek için açık hava parkları ile tesislerimiz hizmet vermektedir.
Bakanlar Kurulu kararı ile Kaplıcamıza Resmi Sağlık Heyet Raporu ile Sevkli Hasta kabul edilmektedir.
İşletmemiz Sağlık Bakanlığı İşletme İznine sahiptir.
İşletme izni: Bakanlar Kurulu Ruhsat Tarih:02.08.1996 Ruhsat No.7536
Sevkli hasta kabul edilir. Bulunduğunuz yerdeki hastanelerin ilgili bölüm doktor doktorunun Sandıklı Hüdai Kaplıcaların heyet raporu ile sevkli gelebilirsiniz.
İşletmemiz tedavi giderleri yönetmeliği kapsamındadır.
ÇAMUR BANYOLARI
Frigyalıların mukaddes şehir saydığı ve birçok efsaneye konu olmuş Sandıklı’daki Hüdai kaplıcalarını diğer kaplıcalardan ayıran en önemli özellik, çamur banyolarıdır. Yerin 500m. Devam eden jeolojik bir çatlağın farklı yerlerinde kaynayıp 68 derecelik şifalı su ile özel şekilde hazırlanan toprağın karışımından oluşur. Hiç bir yan etkisi olmayan çamur banyosunun hem güzelleştirici hem de birçok hastalığı iyileştirici etkileri vardır. Boyun bölgesine kadar vücudu çamurda tutarak gerçekleştirilen çamur banyosu, cilt hastalıkları, akciğer karaciğer ve dalak rahatsızlıkları, romatizma, sindirim ve sinir sistemiyle ilgili hastalıkların tedavisinde en önemli faktördür.
Bunun yanında kan dolaşımını hızlandırır, kasları rahatlatır, Antioksidan özelliğiyle hücreleri yenileyerek yaşlanma sürecini yavaşlatır, Cildi sıkılaştırır, hormon dengeleyici etkileriyle kadın hastalıklarından meydana gelen ağrılarını sıkıntılarını hafifletir ve bazı kas ve kemik problemlerini giderir. Ayrıca bağışıklık sistemin güçlenmesini sağlar ve stresi azaltıp depresyonu giderir.
Bu çamur banyosu da her türlü romatizma, nevralji, nevrit, polinevrit, kırık-çıkık tedavilerinde, çocuk felcinde ve kadın hastalıklarında faydalı olduğu doctor raporları ile onaylanmıştır.
Kimyasal sınıflandırılması; sülfat, bikarbonat, sodyum, kalsiyum ve ayrıca bromür, karbondioksit, arsenik ve radonlu olarak yapılmıştır. Suyun içerisinde potasyum, amonyum, magnezyum, demir, alüminyum, mangan gibi katyonlar ile klorür, nitrat, iyodür, hidrofosfat ve hidrokarbonat gibi anyonlar bulunmaktadır. Ayrıca metasilikat asidi ile gazlardan serbest karbondioksite rastlanılmıştır. Isısı 62o ile 68o arasında değişmektedir. Radyoaktivitesi 13 ile 25 arasında değişmekte olup, pH değeri 6,6 veya 7’dir.
MASAJ
Günün yorgunluğundan sıyrılmak, stres atmak istiyorsanız sizde masajın rahatlatıcı etkisinden yararlanmalısınız.
Sandıklı Belediyesi Hüdai Kaplıcalarında uygulanan masaj yöntemleri;
Aroma Terapi
Dört El masajı
Refleksoloji
Sıcak Taş Terapisi
Çam pusaj
Manuel lenf drenoj
Bitkisel yağlarla yapılan masaj vücuda zindelik verirken birçok hastalığıda önlüyor. Başağrısı, Kan dolaşımı problemi, vücudun çeşitli bölgelerine kramp girmesi gibi durumlarda doğadaki güzel kokan bitkilerden elde edilen bitkisel yağlarla yapılan masajla vücudun rahatlatılıp çeşitli hastalıkların önleneceğini Amerikalı ve İsveçli uzmanlar öneriyor.
Vücudun ilaçları; Lavanta çiçeği yağı: Gergin omuz kaslarını gevşetir. Kas tutulmasını önler,
Jojoba yağı; A ve E vitaminleriyle cilt ve saçın yağ dengesinin düzenlenmesine yardımcı olur,
Karabiber yağı; Kan dolaşımını canlandırır, kas ve romatizma ağrısına iyi gelir,
Kılıçotu yağı; Teskin edici bir özelliğe sahip olup şişliklere ve cilt yaralarına iyi gelir,
Nane yağı; Ağrıyan alın ve şakaklara sürüldüğünde baş ağrısını ağrıların kesilmesini sağlar. Daha birçok yağ çeşitleri tabi ki masajla birleştiğinde etki oranları yükselmektedir. Masaj hücrelerin beslenmesine yardımcı olur, kan dolaşımını hızlandırır, vücuttaki karbondioksitin atılmasını sağlayarak Kalbin çalışmasını düzenler. Genellikle sırt bölgesinde asit birikimini tedavi eder. Eklemleri güçlendirir, kireçlenmeyi azaltır, sinir uçlarını uyarır, sinir sistemini güçlendirir. Masaj hangi yönüyle uygulanırsa uygulansın birçok yararı beraberinde getiriyor. Dolaşımı canlandırmanın yanı sıra, estetik amaçlı olarak selülite de iyi geliyor. Ayrıca yine bölgesel toparlanmayı sağladığı gibi vücudun negatif enerjisini artmasında da son derece etkili oluyor. Masajı etkisini artıran diğer bir özellik ise Kaplıcalar yani doğal sular. Sudaki minerallerin alınmasıyla birlikte bitki yağlarının oluşturduğu etki daha da artmasından dolayı masajın etkisi anında görülebilir. En önemlisi vücut yorgunluğunun atılması ve stresten kurtulmada yüksek oranda başarılı bir yöntemdir.
Haftada en az 1 kez masaj yaptırmanızı öneririz. Sizleri Hüdai Kaplıcaları Yeni Termal Otele bekliyoruz.
SANDIKLI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
Sandıklı, Afyonkarahisar'ın bir ilçesidir. Afyonkarahisar iline bağlı ilçe olan Sandıklı, Ege bölgesinin İç Batı Anadolu bölümünde, Antalya-Ankara karayolu üzerinde yer alır. İlçemiz, doğusundaki Kumalar dağı eteğinde kurulmuştur.
Sandıklı, 29° 50' - 30° 30' Doğu meridyeni ile 38° 15' - 38° 45' Kuzey paralelleri arasındaki coğrafi konumda yer alır. Yüzölçümü ise 1036 km²'dir.
Topraklarını, doğuda aynı ilin Şuhut, Güneyde Kızılören ve Dinar, batıda Denizli ilinin Çivril ve Afyonkarahisar ilinin Hocalar, Kuzeyde ise Afyonkarahisar'ın Sincanlı ve merkez ilçeleri çevirir.
Sandıklı, ülkemizin belli başlı büyük merkezlerine karayolu ile oldukça yakın sayılabilecek bir mesafededir. Afyonkarahisar'a 61 km, İstanbul'a 515 km, Ankara'ya 317 km, İzmir'e 315 km, Antalya'ya 231 km, Bursa'ya 320 km, Konya'ya 287 km mesafede olan ilçe bu konumu ile ulaşım yönünden avantajlı bir noktadadır.
Karayolu ulaşımındaki avantajlarına rağmen Sandıklı'ya demiryolu ile ulaşım imkânları bir hayli kısıtlıdır. İstanbul (Haydarpaşa) ile Denizli arasında işleyen Pamukkale Ekspresi uzun yıllar boyunca Sandıklı'da yaşayan insanların ulaşım ihtiyacını karşılamıştır. Pamukkale Ekspresi'nin 27 Ocak 2008 tarihinde Haydarpaşa-Denizli seferini yapan treni Kütahya yakınlarında raydan çıkmış, meydana gelen kazada 9 kişi hayatını kaybetmiştir. Bu kazadan sonra bir müddet daha tren seferleri devam etmiş ancak TCDD tarafından alınan karar gereğince, 25 Temmuz 2008 tarihi itibariyle Pamukkale Ekspresinin seferleri iptal edilmiştir. 2014 yılında ise tren yolu yenilemeleri yapıldıktan ve güvenlik önlemleri alındıktan sonra TCDD seferleri yeniden başlatmıştır.
Coğrafî bölge: Ege
Yüzölçümü Toplam: 1.400 km2 (540,5 mi2)
Rakım: 1.120 m (3.675 ft)
Nüfus (2014): Toplam 56,708, Kır 24,439, Şehir 32,269, Posta kodu: 03500, İl alan kodu 0272, İl plaka kodu 03…
YÖRESEL YEMEKLER
Çorbalar
Toga Çorbası(Yoğurt Çorbası)
Tarhana Çorbası
Un Çorbası
Sülüklü Çorba
HAMUR İŞLERİ
Katmer
Bükme ve börek ( Kıymalı, peynirli, mercimekli, patatesli, ıspanaklı, otlu, kabak, yufka)
Börek içi
Hamırsız
Cızdırma
Ağzıaçık
Dilim Gayganası
Pide (Haşgeşli, tahinli, akpide)
Bazlama
UNLU YİYECEKLER
Hamuraşı
Hamur Pilavı
Hamur Mantısı
Bulgur Pilavı
Ev Makarnası
Höşmerim
Haşıl
ET YEMEKLERİ
Saç Eti
Güveç
Saç Köfte
Kapama
Soyuş et
Gumbar Dolması
DİĞER YEMEKLER
Ekşili Kabak Yemeği
Alacaş
Keşkek Yemeği
Sulu Kortu (Köfte)
Dolma (Kelem, Yaprak veya Biber)
Bamya
Göce Köttüsü
Leblebi
TATLILAR
Ekmek Kadayıfı
Baklava
Tel Kadayıfı
Sütlaç
Helva (irmik veya un)
Aşure
Haşgeş helvası
Kabak Tatlısı
Hoşaf
Ekşili Kabak Tatlısı
Ekşili Kabak Helvası
Helva Çekme
Bu yemekler içinde özel günlerde ve kutlamalarda saç eti, güveç ve saç köfte en lezzetli yemekleridir. Ayrıca ailelerin ve kadınların piknik yaparken vazgeçemedikleri yemek ise Alacaş (alacaş veya mercimekli pilav) dır. Bu yemeğin günlerdeki yeri bambaşkadır. Çorbalar içinde yoğurtlu yapılan Toga çorbası ise mutfakta ve davet yemeklerinde de en aranılan çorbadır. Kış gelmeden tüm evlerde yapılan tarhana çorbası da kışın evlerin vazgeçilmez çorbasıdır. Ayrıca özellikleri ve Sandıklı'ya has olması açısından Davet yemeği, mevlit ve düğün yemeklerinin Sandıklı'da özel bir yeri vardır. Şimdi bu yemeklerin hangi sırayı takip ettiğini inceleyelim:
DAVET YEMEĞİ
Toga Çorbası
Söğüş et
Börek
Hoşaf
Baklava
Bamya
Dolma (Kelem, yaprak veya biber)
Sütlaç
Düğün ve Mevlüt yemeği[değiştir | kaynağı değiştir]
Toga Çorbası veya Yoğurt Çorbası
Et
Pilav ( Pirinç veya bulgur)
Helva (irmik veya un )
TARİHİ CAMİİLER
Ulu Camii
Yeni Camii (Keçi Camii)
Hamamönü Camii
Havai Camii
Dedeli Pınar Camii
Muradin Camii
Türbeler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yunus Emre Türbesi ve hocası Tabduk Emre Türbesi
HÜDAİ KAPLICALARI
Hüdai Kaplıcaları, Sandıklı ilçesine 8 km uzaklıkta bulunur. Sandıklı Belediyesi bünyesinde işletilen tesislerin ilave olarak son dönemde 5 yıldızlı oteller de hizmete girmeye başlamıştır. Sandıklı Hüdai Kaplıcaları, İşletme, Termal Otel ve Eski Otel olarak faaliyet vermektedir. Tesislerde; İşletme bölümü tatil köyünde 143 Banyolu, 122 Banyosuz ve yaz sezonlarında faaliyete giren çadır kent ve 2 adet Termal otel bulunmaktadır.
Hüdai Kaplıcalarında Belediye bünyesinde faaliyet gösteren tesisler
Doğal Çamur Banyoları
Termal Havuzlar
Tabii Saunalar
Türk Hamamı
Masaj Salonları
Güzellik Merkezi - Kuaför
Bilardo, Masa Tenisi, Oyun Salonu, Alışveriş Merkezleri
Bisiklet Parkuru, Basketbol Sahası, Yürüyüş Parkurları
Hüdai Kaplıcalarında Özel sektöre ait tesisler
Sandıklı Termal Park Otel ***** ( 5 Yıldız)
Kaplıca Restaurant
Safran Otel ***** ( 5 Yıldız)
Sandıklı Termal Huzur evi
BASIN-YAYIN
Sandıklı Sesi Gazetesi
Sandıklı Postası Gazetesi
Gün FM
Hilal FM
Sanjet
Sanjet A.Ş 1994 yılında faaliyete başlamış olup faaliyet alanı Jeotermal Enerji'den faydalanılarak Sandıklı'da mesken-işyeri ve resmi daireler olmak üzere binaların ısıtılmasını sağlayan ve Belediyemiz Bünyesinde hizmet veren bir kuruluştur.
Sanjet A.Ş'nin işleyiş sistemi: Sandıklı Hüdai Kaplıcalarımızdan ve açılmış olan diğer kuyularımızdan sıcak su rezervlerinin Sandıklı Merkezde bulunan iki ana Eşanjör Sistemi'ne suyun basılarak normal şebeke suyunun ısıtılarak sıcak su hattına sevki ile binaların ısıtılmasını sağlamaktadır.
Jeotermal enerji sayesinde fosil yakıtların az kullanılmasından dolayı, diğer şehirlere nispeten kış aylarında hava kirliliği daha az olmaktadır.
SANDIKLI'NIN DAĞLARI
Sandıklı'nın dört bir yanı dağlarla çevrilidir. Kuzeyinde Ahır Dağı, batısında Bulkaz Dağı, güneyinde Akdağ, doğusunda da Kumalar Dağı bulunur. Kumalar Dağı'nda Türkiye'nin endemik bitkilerinden olan ve sadece Sandıklı'da yetişen Sideritis akmanii bitkisi bulunmaktadır.
Ahır Dağları: İlçenin Kuzey sınırını oluşturan bu dağlar üçüncü zamanın genç dağlarıdır. Sincanlı ve Sandıklı ilçeleri arasında uzanır. Uşak ilinin Banaz ilçeleri sınırlarını da kaplar. İki yüzü de çam ormanlıkları ile kaplıdır. En yüksek tepesi Tazlar ve Yağcı damları arasında olup 1981 metredir. Güney taraflarında devlethan köyü yakınında bol amyant damarlarına rastlanır. Ayrıca rezervi 10 bin ton civarında olan linyit kömürü damarları Afyon Karacaören köyü yakınlarındadır. Barındırdığı artezyen kaynakları çevre ovaları besler.
Burkaz Dağı: Akdağ'ın kuzey batısına doğru uzanan dağ, Hocalar, Banaz ve Sivaslı ilçeleri arasında ve Küfü çayı ile Ahat suyu arasında yayılmış ormanlık bir dağdır. En yüksek yeri Bulkaz (Gürpınar) köyü yakınlarıdır ve 1990 metredir. Batı yüzü palamutluk olup, amyant damarları vardır.
Akdağ: Sandıklı, Kızılören, Dinar ve Çivril ilçeleri arasında bulunan Akdağ, ormanlık ve bölgenin en yüksek dağıdır. 2449 ve 2345 metre yükseklikte iki tepeyi ihtiva eden Akdağ'da Sorkun kasabası yakınlarında bakır madenine rastlanmıştır. Batıya Küfü çayı - Düzbel ve Duruca suyolu ile geçit verir. Güney yüzü dik, kuzey yüzü meyillidir. Kuzey yüzünde Kocayayla vardır. Kalkerin bol olduğu yerlerde antik mermer ocaklarına rastlanmıştır.
Akdağ Millî Parkında bulunan yılkı atları, zirvedeki yaylası ve derin kanyonların bulunduğu tabiat parklarından biridir.
